Cánh cửa đàm phán Ukraine chưa đóng sập

“Các bên đang gặp nhiều trở ngại để ngồi xuống và đàm phán”, Lý Huy, đặc phái viên Trung Quốc về vấn đề Âu – Á, nói hôm nay, nhưng thêm rằng họ “không phải không có điểm chung”. “Hai bên vẫn chưa đóng hoàn toàn cánh cửa đàm phán hòa bình”.

Ông Lý cảnh báo nguy cơ khủng hoảng Ukraine leo thang vẫn ở mức cao, kêu gọi các bên “ngừng đưa vũ khí ra chiến trường nếu họ thực sự muốn dừng xung đột, cứu nhiều sinh mạng và đạt được hòa bình”.

Đặc phái viên Trung Quốc cho rằng các bên nên suy ngẫm về những bài học rút ra từ quá trình đã khiến cuộc khủng hoảng Ukraine rơi vào tình trạng hiện tại. “Về bản chất, khủng hoảng Ukraine là sự bùng phát của những mâu thuẫn trong cách quản trị an ninh của châu Âu”, ông Lý bổ sung.

Ông Lý hồi tháng 5 có chuyến công tác 12 ngày đến Ukraine, Ba Lan, Pháp, Đức, Bỉ và Nga để thúc đẩy giải pháp chính trị cho chiến sự. Ông cho biết phía Nga đã đánh giá cao các nỗ lực của Trung Quốc.

“Trung Quốc sẵn sàng làm bất kỳ điều gì, miễn là góp phần hạ nhiệt căng thẳng”, ông nói, ám chỉ Trung Quốc có thể cử thêm phái đoàn đến châu Âu, nhưng không nêu thời gian và điểm đến cụ thể.

Ông Lý, từng là đại sứ Trung Quốc tại Nga giai đoạn 2009-2019, là quan chức cấp cao nhất được Bắc Kinh cử đến Kiev và Moskva kể từ khi chiến sự bùng phát tháng 2/2022. Chuyến công tác châu Âu của ông được chú ý, nhưng dường như không tạo ra đột phá nào về mặt ngoại giao.

Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba nói với ông Lý rằng Kiev sẽ không nhượng bộ lãnh thổ cho Moskva để làm điều kiện dừng xung đột. Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói với đặc phái viên Trung Quốc rằng Nga sẵn sàng giải quyết xung đột với Ukraine, nhưng Kiev và phương Tây đang cản trở đàm phán.

Trung Quốc hồi tháng 2 công bố kế hoạch hòa bình 12 điểm cho cuộc khủng hoảng Ukraine, trong đó có kêu gọi giảm leo thang và lệnh ngừng bắn. Mỹ bác bỏ đề xuất này, vì Trung Quốc từ chối lên án Nga và cho rằng lệnh ngừng bắn đồng nghĩa giúp quân đội Nga thêm thời gian tái bố trí lực lượng.

Phát biểu tại Phần Lan hôm nay, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết Washington đang phối hợp với Kiev cùng đồng minh để thiết lập sự đồng thuận về yếu tố cốt lõi cho “một nền hòa bình công bằng và lâu dài”, nhằm chấm dứt xung đột với Moskva. Mỹ cũng khuyến khích mọi sáng kiến từ những quốc gia khác, nếu nỗ lực của họ giúp đạt mục tiêu trên.