Oscar 2023: Nghệ sĩ châu Á gây tiếng vang

Giải Oscar lần thứ 95 sẽ diễn ra ở Los Angeles, Mỹ, sáng 13/3 (giờ Hà Nội), do Jimmy Kimmel dẫn chương trình. Theo NPR, dù cho kết quả thế nào, Oscar 2023 đánh dấu một năm rực rỡ cho các diễn viên châu Á tại Hollywood. Dương Tử Quỳnh, Quan Kế Huy, Stephanie Hsu và Hồng Châu đều đứng trước cơ hội lập lịch sử tại giải thưởng của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ.

Với Everything Everywhere All at Once, Dương Tử Quỳnh là ứng viên hàng đầu cho giải Nữ chính. Cô cần vượt qua minh tinh Cate Blanchett – người sở hữu hai tượng vàng trong sáu lần được đề cử trước.

Đồng nghiệp của Dương Tử Quỳnh – Quan Kế Huy – gần như nắm chắc trong tay hạng mục Nam phụ, sau khi thống trị mùa giải thưởng tiền Oscar. Theo Hollywood Reporter, các thuật toán máy tính dự đoán khả nặng nhận tượng của anh là 78,9%, bỏ xa người đứng thứ hai – Barry Keoghan (10,6%) của phim The Banshees of Inisherin.

Hai diễn viên Stephanie Hsu và Hồng Châu là ứng viên của giải Nữ phụ – hạng mục ngôi sao Hàn Quốc Youn Yuh Jung mới về nhất năm 2021. Cặp sao bị đánh giá thấp hơn các minh tinh Hollywood là Jamie Lee Curtis và Kerry Condon. Tuy nhiên, giới chuyên môn không loại trừ khả năng họ có thể tạo nên bất ngờ vào phút cuối.

Theo NY Times, 1.808 diễn viên từng nhận đề cử tại Oscar và chỉ có bốn người gốc Á dành chiến thắng trên tổng 23 lần được đề cử. Nếu Quan Kế Huy và Dương Tử Quỳnh cùng đoạt giải, sẽ là lần đầu tiên Viên Hàn lâm vinh danh hai ngôi sao gốc Á trong một năm.

Các chuyên gia nhận xét diễn viên châu Á ngày càng tạo được chỗ đứng tại Hollywood.

Nhà nghiên cứu xã hội Nancy Wang Yuen – tác giả cuốn Reel Inequality: Hollywood Actors and Racism – cho biết: “Ngày trước, các vai diễn cho người gốc Á tại Mỹ bị đóng khung bởi định kiến. Bạn chỉ có thể thấy họ trong các phân cảnh chiến tranh, võ thuật hoặc ảo giác nhục dục về bóng hồng Á Đông”. Cô lấy ví dụ tài tử gạo cội Ken Watanabe nhận đề cử Oscar với vai phụ trong The Last Samurai (2003) – bộ phim về chính quê hương anh. Vai chính – anh hùng của câu chuyện – được giao cho Tom Cruise.

Một lý do khác khiến các ngôi sao gốc Á từng không được ưa chuộng cho vai chính tại Hollywood vì nghi ngại khó sinh lời. Với sự cạnh tranh không ngừng cùng xu hướng đa dạng sắc tộc trên màn ảnh, một số nhà làm phim Mỹ bắt đầu tìm đến những thị trường ngách. Trong một thập niên gần đây, các tác phẩm có yếu tố Á Đông như Parasite, Crazy Rich Asians liên tục gây tiếng vang và thành công thương mại. Everything Everywhere All at Once cũng thu về hơn 107 triệu USD với ngân sách vỏn vẹn khoảng 25 triệu USD.

Thực trạng thay đổi rõ rệt khi các diễn viên châu Á nhận những vai diễn có chiều sâu hơn. Oscar 2020, Bong Joon Ho khiến Hollywood ngỡ ngàng khi “càn quét” với Parasite, bộ phim chỉ có ngân sách khoảng 10 triệu USD. Một năm sau, đạo diễn gốc Hoa Chloe Zhao cũng chinh phục Viện Hàn lâm với Nomadland. Giới chuyên môn nhận xét các thành tích này góp phần tạo thêm nhiều cơ hội cho các nhà làm phim gốc Á tại Hollywood.

Youn Yuh Jung đóng bà cụ người Hàn Quốc đến Mỹ sống cùng con cháu trong Minari (2020) – phim chính kịch do hãng của Brad Pitt sản xuất – và thắng Oscar nữ phụ. Riz Ahmed – tài tử Anh gốc Pakistan – nhận đề cử Nam chính với vai nhạc công bị điếc trong Sound of Metal (phát hành ở Mỹ 2020). Đây cũng là lần hiếm hoi một diễn viên gốc Á gây chú ý trong vai diễn không liên quan đến yếu tố sắc tộc, màu da.

Đầu tháng 3, Chân Tử Đan công khai chỉ trích kịch bản John Wick 4 và luận bàn về vấn đề xây dựng các nhân vật châu Á trong các dự án Hollywood. “Tại sao các vai châu Á thường bị đặt tên là Shang hoặc Chang? Tại sao nhân vật của tôi không thể có một cái tên bình thường? Tại sao nó luôn phải có yếu tố nguồn gốc trong đó?”, ngôi sao gốc Hoa nói với GQ. Êkíp John Wick sau đó quyết định đổi nhân vật thành Caine – một sát thủ mù từng là bạn thân của nam chính do Keanu Reeves thủ vai.

Tờ Conversation nhận định: “Các hãng phim đang dần nhận ra những dàn diễn viên đa chủng tộc hoàn toàn có thể kiếm lời tương đương, thậm chí hơn, so với cách tuyển người da trắng như trước”.